بازآرایی گورستان

چشم دوربین چیزها را چنان ضبط می‌کند که از عهدۀ چشم انسان بیرون است. چشم دوربین حافظه­‌ای می‌سازد برای ذخیرۀ چیزهایی که نادیده مانده یا نادیده گرفته شده یا نادیدنی گشته‌اند. عکاس پرسه‌زنی که در فضاهایی گام بر می‌دارد که محل پرسه زدن اشباحی‌اند که قرار است از چشم ناظران بشری پنهان مانند زمام آگاهی خویش را به (نا) آگاهی ماشینی می‌سپارد که بنای شبح‌نگاری دارد. به این سان، او خاطره‌ای ماشینی انسانی می‌سازد که نه به سازوکار یادمان سازی تن می‌سپارد نه به منطق خاطره‌های شخصی. این ماشین سر آن دارد که ناپدیدشونده‌های فرایند تخریب خلاق بی‌امانی را در خود ثبت کند که سوژۀ بشری به تنهایی از عهده نگه داشت آنها ناتوان است.| عکسهایی که این عکاس- پرسه‌زن می‌گیرد عرصه را مهیای تحریر جستارهایی می‌کنند که در برابر تلاش بی وقفه گفتار حاکم برای(1) رام کردن روح‌های سرکش و شبح‌های سرگردانی از یاد‌ رفتگان مقاومت می‌کنند. به این سان، عکس نه مدیومی در خدمت گفتار جامعه‌شناسی نه وسیله‌ای برای مصور ساختن ایده‌های سیاسی بلکه ماشین خودفرمانی است برای گشودن باب تازهای در هستی شناسی محو شده‌ها و جستارهایی که ضمیمه عکس‌های این مجموعه شده‌اند هر یک کوششی است برای به رشته كلام کشیدن گفتار آن ماشین.

صالحی نجفی  مترجم متن‌های نظری

گورستان چیست؟ در زمانه‌ی ما و شاید پیش و پس، گورستان پناه‌گاه خستگانی پرسه‌زن باشد. چشم‌انداز است و منظره؛ منظرهای شهری و طبیعتی بی‌جان. مجموعه‌ای ناهمگن از آدمها و اشیا در دل و روی خاک. و سنگ گورها شناسنامه‌هایی‌اند از باشندگانی فقید که به تاریخی اگر دور، اگر نزدیک، روی خاک راه رفته‌اند، زیسته‌اند و اکنون در دل خاک آرامیده‌اند؛ مرده‌اند و به نشانی‌ای، یادمانی، به مختصات ردیف و قطعه در جغرافیا مدفون‌اند. و عکس، هر عکسی، گورستان سایه‌ها و روشن است و این عکس‌ها سایه‌ها و روشن‌های جای خالی کلماتی شناساند که ذره ذره از جان سنگ کنده شده و مثال گردی، خاکستری، چیزی، سوار بر باد شده و در جای دیگری، خاک دیگری، که نمی‌دانیم کجاست، فرو نشسته‌اند و تاکی که از دل سنگ دیگری کنده شوند و کلمات دیگری سوار بر باد شوند، مکرر. عکس‌های آیدین باقری از گورستان، جای خالی کلماتی را می‌نمایانند و سنگ گورها در هر جایی از این جهان، جای خالی آدمها را.

نجف شکري (عكاس)