همه مردان شاه: کودتای آمریکایی 28 مرداد و ریشه‌های ترور در خاورمیانه

بیش از نیم قرن پیش، آمریکا برای نخستین بار دولتی را در کشوری خاورمیانه‌ای سرنگون کرد. قربانی این کودتا دکتر محمد مصدق نخست‌وزیر منتخب و دموکرات ایران بود. اگرچه کودتا ابتدا یک موفقیت به‌ شمار می‌رفت، امروز خود را به عنوان درس وحشتناکی برای خطرات دخالت خارجی نشان می‌دهد.

در این کتاب خبرنگار کهنه‌کار نیویورک تایمز، استیون کینزر، شرح دست اول و کاملی از این عملیات سرنوشت‌ساز به دست می‌دهد. گزارش وی، بازسازی ساعت به ساعت رویدادهای مرداد ۱۳۳۲ را در بر می‌گیرد و با ارزیابی «میراث عذاب‌آور و وحشتناک» کودتا، به پایان می‌رسد.

عملیات آژاکس، که نام رمز کودتا بود، تاریخ ایران، منطقه و جهان را دگرگون کرد. محمدرضا شاه را به تخت طاووس بازگرداند و به او امکان داد استبدادی را به کشور تحمیل کند که درنهایت، انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ را موجب شد. انقلاب اسلامی به‌نوبه‌ی خود الهام‌‌بخش بنیادگرایان در سراسر دنیای اسلام شد. 

کینزر، در این کتاب تأکید می‌کند که «دور از ذهن نمی‌نماید که بتوان خط ممتدی را از نقطه‌ی آغاز عملیات آژاکس تا رژیم سرکوبگر شاه و انقلاب اسلامی و تا گردونه‌های آتشینی که مرکز تجارت جهانی در نیویورک را به کام خود کشیدند، ترسیم کرد.»

این کتاب با رویکردی هوشمندانه به تاریخ خاورمیانه و سیاسیت خارجی آمریکا، نگاهی روشنگر به رویدادی می‌اندازد که پیامدهای ناخواسته‌ی آن ــ انقلاب اسلامی و تعرض خشونت‌بار آمریکا ــ تاریخ جدید جهان را شکل بخشیده است. با توجه به نقش رو به گسترش ایالات متحده در خاورمیانه، خواندن این کتاب ضروری به نظر می‌رسد.